Bipolar bozukluk manik- depresif bozukluk olarak da bilinir.
İki ayrı dönemi olan, iki uçlu bir ruhsal bozukluktur. Uçlardan biri mani yani canlılık, diğeri ise depresyon yani çöküş dönemidir.
Bu iki birbirine zıt ve güçlü devreyi yaşamak kişinin günlük yaşamında iniş çıkışlar yaşamasına sebep olmaktadır. Hastalığın seyri alevlenme ve sakinleşme dönemleriyle devam eder.
- Manik Dönem
Mani veya hipo- mani dönemlerinde kişide alışılmışın dışında bir enerji, daha az uyku ihtiyacı, büyük düşünceler, aşırı konuşma, şişirilmiş özgüven, sonucunu düşünmeden, dürtüsel bir şekilde hareket etme (fazla alışveriş, rastgele seks, araç kullanırken aşırı hız, aşırı para harcama), aşırı konuşma, öfke veya hırçınlık gibi durumlar yaşarken depresif dönemde bu yaşadıklarının tam tersiyle mücadele etmek zorunda kalır.
- Depresif Dönem
Depresif duygu durum ve özsaygıda azalma, mutsuzluk, karamsarlık, düşük enerji ve hiçbir şey yapmama isteği, yalnızlık, çaresizlik, kronik yorgunluk, iştahsızlık, uykuda düzensizlik, intihar düşünceleri, konsantrasyonda bozulmalar,fiziksel aktivitelere karşı isteksizlik, yapılan aktivitelerden eskisi kadar keyif almama bipolar bozukluğun depresyon döneminde ortaya çıkan durumlardır.
Bipolar Bozukluk Kimlerde Görülür?
Bipolar bozukluk toplumda ortalama olarak %2-3 civarında görülmektedir. Erkek ve kadınlarda görülme oranı benzerdir, ortalama başlangıç yaşı 20–25 arasındadır.
Kişilerin bu bozukluğu yaşama sebeplerine bakacak olursak genetik etkenlerin 3’te 2 oranında sorumlu olduğu bilgisine rastlanmaktadır. Ayrıca beyindeki hücreler arası iletimdeki bozulmaların düşünce, duygudurum, hafıza ve öğrenme üzerinde etkili olduğu bilinmektedir.
Travma ve stres bipolar bozukluğu tetikleyebilir.
Sevilen birinin kaybı, doğal afetler, istenmeyen iş ya da ev değişimi gibi olaylar kişinin dönemsel geçişlerini tetikleyebilir ya da ilk hastalık periyodunu ortaya çıkarabilir. Mevsim değişiklikleri iki uçlu bozuklukta yaşanan geçişleri etkilemektedir. Bipolar bozukluğa sahip olan kişiler ilkbahar ve yaz aylarında genellikle manik dönem yaşarken kış ve sonbahar aylarında sıklıkla depresif duyguduruma geçiş yaşarlar.
Bipolar Bozukluk Nasıl Tedavi Edilir?
İki uçlu bozukluğun tedavisinde iki basamak olduğu görülür. Bunlar akut tedavi ve koruyucu tedavidir. Akut tedavi hastalık görülmeye başladığı anda, hızlıca yapılan müdahaledir.
- Akut tedavi öncelikli olarak hastanın ve çevresindekilerin güvenliğini amaçlar. İntihar düşüncelerinin engellenmesi, mani ve depresyon dönemlerindeki duygudurumun dengelenmesi akut tedavinin içerikleridir. Koruyucu tedavide ise kişinin hastalığı tekrarlamasını önlemek amaçlanır.
- İlaç tedavisinin hastalıkla mücadelede büyük bir yeri vardır. İlaç tedavisiyle birlikte yürütülen psikoterapi süreci kişiyi dengede tutmada en etkili yöntem olacaktır. Kişinin yaşamını düzene sokması, alkol- madde kullanımından uzak durması, stres yönetimi ve olumsuzluklarla baş etme becerisi, hastalık hakkında doğru bilgi sahibi olması ve ilaç kullanımına gösterdiği özen hastalığın seyrinde yaşanan dalgalanma şiddetini belirleyecektir.
İki uçlu bozukluğun erken teşhisi süreçte yaşanabilecek zorlukları engellemede önemli bir yer tutmaktadır. Ancak bu teşhisin alanında uzman kişilerce yapılması büyük önem arzetmektedir. Yalnızca terapi desteği değil psikiyatrik bir destek de gerekmektedir.
