Duygu, emosyon; Latince köklü hareket etmek anlamına gelem kökten türemiştir. Duygular çevremizle iletişimde olmamızı sağlayan mesajlar gönderirler. Bir bakıma kuvvetli toplumsal sinyal taşıyıcılar oldukları söylenebilir.
Doğduğumuz andan itibaren duygularımızın birçoğu programlanmış oluyor. Nasıl mı? Sosyal yaşamımızı sürdürebilmek için deneyimlerimizi biriktiriyoruz. Daha önceki tecrübelerimizden yola çıkarak pek çok otomatik, istemsiz duygu dışavurumu sergileyebiliyoruz. Sosyal olarak varlığımızı sürdürebilmek için bu duygusal yelpazeye ihtiyaç duyuyoruz.
Her duygunun bir sebebi vardır
Duygular belirli sebeplerle ortaya çıkar ve temas ettikleri yerler hayatımızla ilgili önemli alanlardır. Onları hissetmiyormuş gibi yapmaya çalışmak,duyguları bastırmaya çalışmak faydadan çok zarara yol açacaktır.
Duygular davranışı tetikler
Duygu- beden ilişkisi oldukça güçlüdür. Çağrışımlar ve uyarımla birlikte eylem için ihtiyacımız olan desteği sağlar ve bizi harekete geçirir. Darwin’ e göre uygun davranış gösterebilmemizin yolu hissetmekten geçiyor.
Paul Ekman’a göre bazı duygularımız ve öncülük ettiği davranışlar:
| Mutluluk | Başkalarına kendini daha yakın hissetme |
| Nefret | Reddetme |
| Öfke | Kendini savunma |
| Korku | Korunma |
| Hayret | Keşfetme |
| Üzüntü | Yeniden bütünleşme |
Duygular sosyal etkileşimi kolaylaştırır
Hislerimiz kendimizle olan temasımızı ve farkındalığımızı artırır. Kendimizle kurduğumuz iletişim artıkça, hislerimizle ilgili daha çok farkındalık sahibi oldukça çevremizi de daha iyi anlamaya ve yorumlamaya başlarız. Hislerin yalnızca kelimelerden ibaret olmadığını; jest ve mimiklerin de birer yansıtıcı olduğunu hatırlamakta fayda var.
Duygular birleştirir
Ortak hislerimiz etrafında birleşmeye eğilimimiz vardır. Hisler etkileşim içindedir, kendimizi duygu etkileşimine açtığımızda diğer insanların da hissettiklerini anlayabilir ve kendimizi duygu olarak yakın hissettiğimiz kişilerin yanında olabilme fırsatımız olur. Hisler ortak paydada buluşuyor olmanın en etikili iletkenlerindendir.
Duygular motive eder
Hem hisler motivasyonu hem de motivasyon hisleri etkiler. Bu etkileşimin olumlu ya da olumsuz olması deneyimle şekillenir. Motivasyon duygu ile birleştiğinde davranışlar için oldukça önemli bir yakıt haline gelir.
Örneğin, bir sınavı kaybetmekten korkmak o sınavı kazanmaya çalışmada motivatör olarak karşımıza çıkabilir. Ancak aynı his eğer yönetilemez bir biçimde büyüdüyse tam tersi bir etkiye de sebep olabilir.
Duygularımızdan kaçmamak, onları ifade etmekten geri durmamak sağlıklı bir kendilik ve sosyal iletişim için temeldir. Yanlış anlaşılmalardan ve duygusal uzaklaşmalardan korunmak için duygularınıza temas etmekten korkmayın!
Duyguya temas etmenin yolu ne istediğini bilmekten geçiyor. Daha fazla bilgi için: https://www.senasoysal.com/ben-ne-istiyorum/
Uzman Klinik Psikolog Sena Soysal
İstanbul Ataşehir Psikolog
