Empati en bilinen tanımıyla kişinin kendisini bir başkasının yerine koyabilmesi ve yaşadıklarını anlayabilmesi ve hissettiklerini hissedebilmesidir. Ancak bu anlama öylesine bir anlama değildir. Duygu ve düşüncelerin içselleştirilmesi gerekir, aynı duyguda buluşmak demektir. Yalnızca anlamak değil, karşındakini anladığını onunla paylaşmak gerekir. “Empati kurmak” ancak böylelikle doğru bir buluşma süreci olabilir.
Adam Morton’ a göre “İnsan ilişkilerinde empati bir lüks değildir. İhtiyaç ve karakterlerimizdeki farklılıklarımızı düşünürsek, izlediğimiz yolda anlaşma sağlayabilmek için empatiye ihtiyaç vardır.”
Empatik olmayan insanlarla dolu bir dünyanız varsa mutlu olmak zorlu bir yol olacaktır. Empati geliştirilebilir bir yetenektir. Nasıl mı? Öğrenmek için yazının devamını okuyun…
Empati Kurmak Herkes İçin Mümkün mü?
Yüksek bir empati yeteneğiyle doğarız ancak bu yeteneği geliştirmek için çalışmak gerekmektedir. Uygun şartlar oluşturulmadığında hızla yitirilen bir yetidir. Gelişen empati yeteneği iletişim, problem çözme, çoklu perspektif, ilişki kurma gibi alanlarda da gelişmemizi sağlıyor.
Empati kurabilmenin ilk şartı kişinin kendini iyi tanıması ve anlamasındır. Kendini iyi tanımayan ve farkındalığı az olan bir bireyin empatik olması beklenemez.
Kendisiyle veya bir başkasıyla duygusal bağ kuramayan kişiler empati gücünden yoksundur. Antisosyal kişilik bozukluğu olan bireyler, seri katiller, şiddet uygulayan bireyler, hırsızlar ve işkencecilerin empati kurmak konusunda yetersiz olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır.
Nasıl Empati Kurulur?
- Karşınızdakini iyi dinleyin!
- Eleştirmeden, yargılamadan önce anlamaya çalışın!
- Karşınızdakini anlamak için açık uçlu sorular sorun!
- Vereceğiniz cevabı hazırlamaya çalışmak yerine sadece duymaya çalışın!
- Ne anladığınızı karşınızdakiyle paylaşmaktan çekinmeyin!
Empati kurmanın gerekli ancak miktarının önemli olduğunu unutmayın! Aşırı empati sempatiye dönüşmeye başladığında iletişim farklılaşacaktır ve kişi kendinden vazgeçerek karşı tarafla bağlantı kurmaya çalışacaktır.
Empati Örneği
İşten eve yeni döndüğünüzü, fiziksel olarak çok yorgun, mental olarak da karmakarışık hissettiğinizi düşünün. Haftalardır mesaiye kalıyor ve çok çalışıyorsunuz. O gün tam iş çıkış öncesi yöneticinizle bir tartışma yaşadınız ve çok sinirlisiniz. Eşiniz sizi kapıda karşılıyor. Uzun yıllardır birlikte olmanın verdiği tanıma duygusu ile canınızı sıkan bir şey olduğunu hemen anlıyor. “Eve sürekli bu şekilde dönmenden bıktım artık! İşi işte bırakmayı artık öğrenmelisin, bu evde olumsuzluk görmek istemiyorum!” diye çıkışmak yerine, “Canın sıkkın, moralin iyi değil gibi görünüyor, ne oldu, neyin var?” diye sorduğunda empatik iletişim başlamış oluyor.
