İstemesek de kabul ettiğimiz ne çok şey var değil mi? Bir başkası kırılmasın, üzülmesin, kötü hissetmesin diye hayır diyemiyorum diyoruz.
Kime, neye, ne zaman hayır diyemediğimizi çoğu kez fark etmiyoruz.
Evet daha az riskli geliyor kulağa ilk etapta ve söylemesi daha kolay. Birlikte düşünelim niye” hayır diyemiyorum” havuzunda bu kadar çok yüzdüğümüzü ve ıslandığımızı…
Farz edelim ki birileri hiç yapmak istemediğiniz şeyler istiyor sizden. Hayır dediğinizi hayal ettiğinizde suçluluk hissiyle birlikte kendinizi kötü hissediyor, evet dediğinizi hayal ettiğinizde ise de kendi isteklerinizi yok saydığınızı gözünüzde canlandırıyor olabilirsiniz. Her cevap iki yönlü bir elemedir. Seçeceğiniz biriyle diğerinden vazgçemiş olursunuz. Aslında her seçiminizde bir kez bir şey için “hayır” demiş oluyorsunuz.
Hayır demek neden zordur?
- Hayır dediğimde karşımdakinin reddedilmiş hissetmesinden ve benim ona verdiğim değeri sorgulayarak; bencil, duygusuz biri olduğumu düşünebilir ve beni kötü görerek ilişkimizi sonlandırabilir. Gelelim evete…Evet dediğimde kendi hislerime ve düşüncelerime bakıyor muyum?
- Evet cevabı bize çocukluğumuzdan miras. Hayır diyememenin başlıca nedenlerinden biri anne babaların çocuklarına sorgusuz ve koşulsuz kabul ile itaat etmeyi öğretmesi. Böylece yönetmesi, kontrol etmesi kolay çocuklar büyüteceklerini düşünür anne babalar. Fakat çocuk reddedememe davranışını içselleştirir ve bunu yetişkinlikte de sürdürür. Diğerlerinin kendisi üzerindeki kontrolüne karşı gelmekte zorlanır ve içsel çatışmalar karşı tarafın isteğine boyun eğmek ile sonlanır.
- Birilerinin kontrolünde hissetmek engellenmişlik duygusuyla birlikte geleceğinden baş etmesi kolay bir duygu değildir. Kişi öne çıkma, atılganlık, kendi başına karar verme yetilerinde kayıplar yaşayabilir. Sözel olarak hayır demekte zorlanan kişiler davranışsal olarak bunu aktartma eğiliminde olabilir. “Hayır diyemiyorum” kişisiden kaçma, uzaklaşma gibi tutumlar sergileyebilir.
- Birinin kontrolünde olma ve engellenmişlik hisleri ile mücadele, kimsenin sizin duygu ve düşünceleriniz üzerinde değişim isteme hakkı olmadığını hatırlamakla başlar. Öncelikle ” benim için kime, ne zaman hayır demek neden zordur?” sorularının cevaplarını belirleyerek başlayabilirsiniz. Şimdiki yaşantılarınız ile geçmiş tecrübeleriniz arasındaki bağlantıya yoğunlaşmak da faydalı olacaktır.
Hayır Diyebilmek Neden Önemlidir? Hayır Diyebilmek İçin Ne yapmalıyım?
-Davranışlarınız ve düşünceleriniz için herkese açıklama yapmak ve gerekçe göstermek zorunda değilsiniz.
-Başka birinin sorumluluğunda olan bir olayın çözümünde yer alıp almama kararı size aittir.
-Fikirleriniz zamanla değişebilir.
-Hatanızın sorumluluğunu aldığınız sürece bu hakka sahipsiniz.
-Her sorunun cevabını bilmek zorunda değilsiniz, bilmiyorum deme seçeneğiniz olduğunu unutmayın.
-Her zaman mantık sınırları çerçevesinde hareket edemeyebilirsiniz.
-Sizden istenen ve beklenen davranışların tümüne olumlu yanıt vermek zorunda değilsiniz.
-Herkes birbirinden farklı düşünebilir veya hissedebilir, esas olan iletişimi bozmayacak biçimde duygu ve düşüncelerinizi karşı tarafa aktarmaktır.
İstemediğiniz durumlara hayır diyebildiğinizde kendinizle olan iletişiminizin daha güçlü hale geldiğini hissedecek; eleştirel iç sesten çok destekleyici iç sesi duymaya başlayacaksınız.
Hayır diyebilmek sizi tahmininizden daha fazla zorluyorsa belki de bununla ilgili alacağınız terapi desteği süreci daha akıcı atlatmanıza yardımcı olabilir.
Bireysel terapi ile ilgili detaylı bilgi için: https://www.senasoysal.com/bireysel-terapi-istanbul/
