Obsesif Kompulsif Bozuklukn Nedir?
Obsesif kompulsif bozukluk, obsesyon ve/veya kompulsiyonlar ile karakterize bir psikiyatrik bozukluktur. Obsesyon kendiliğinden bilinç alanına giren, yineleyici, sıkıntı yaratan, kişinin saçma ve yanlış olduğunu bildiği fakat aklından çıkaramadığı düşünce, dürtü ya da imajlardır.
Kompulsiyon yani zorlantı, bir obsesyona engel olmak için belli kurallarla yapılan davranışsal veya zihinsel eylemlerin genel adıdır.
Beden algısı bozukluğu, biiriktiricilik, trikotillomani, deri yolma bozukluğu, maddenin- ilacın yol açtığı obsesif kompulsif ve ilişkili bozukluklar alt hastalıklar olarak sıralanabilir.
OKB’si olan kişiler çoğunlukla obsesyonlarının anlamsızlığının farkındadırlar. Obsesyonlar zaman kaybettirici olabilir, kişinin normal rutinine, mesleki işlevlerine, olağan sosyal aktivitelerine, arkadaş ve aile ilişkilerine önemli ölçüde engel olup, işlevselliğini bozabilir. Ortalama başlangıç yaşı 20-30 yaş arasındadır.
Zaman zaman herkeste anlamsız, mantık dışı ve kişiyi rahatsız eden düşünceler ortaya çıkabilir. OKB’ye yol açan ise kişinin bu yoğun düşüncelere yönelik yorumudur. Kişi bu düşüncenin ortaya çıkmasından dolayı kendini sorumlu hisseder ve bu düşüncenin ortaya çıkmasında kendisiyle ilgili bir anlam olduğunu düşünür.
En sık görülen obsesyonlar nelerdir?
-
Toz, mikrop ya da kirli olduğu düşünülen bireyler tarafından kirlenme korkusu
-
Kendine ya da bir başkasına zarar verme korkusu
-
Cinsel içerikli ya da şiddet içeren, rahatsız edici düşünceler
-
Dini ya da ahlaki değerlere yönelik aşırı odaklanma
-
Düzen ve simetri isteği
-
Batıl inançlar; bir şeyin şans ya da şanssızlık getireceği düşüncesi
Kompulsif davranış örnekleri
-
Kilitleri, düğmeleri birçok kez kontrol etme
-
Sevilen kişilerin güvende olduklarını tekrar tekrar kontrol etme
-
Sayma, tıklama, kelimeleri tekrar etme ya da kaygıyı azaltmak için mantık dışı eylemlerde bulunma
-
Yıkama ya da temizleme için çok vakit harcama
-
Eşyaları düzene sokma, düzeltme
-
Aşırı dua etme, dini korkularca tetiklenen düşünceler için ritüellerde bulunma
-
Çöp denilebilecek, ihtiyaç duyulmayan eşyaları biriktirme
Takıntı ve tekrarlar üzerine bir terapistle çalışarak düşünce ve davranışlarla ilgili farkındalığı artırmak ve bunları değiştirmek mümkündür.
