Sağlıklı bir duygu olan öfke kontrolden çıktığında baş etmesi zor bir probleme dönüşüyor. Hepimizde olan, gündelik yaşamda sık sık bir araya geldiğimiz bir tepki biçimiyken, durdurulamayan ve tekrarlayan nöbetlere dönüştüğünde yoğun ve etkili bir sorun alanı ortaya çıkıyor.
Öfke Sorunu Belirtileri
Sağlıklı bir duygu ne zaman problem haline geliyor?
- Sürekli kontrolsüzlük hali
- Öfkelendiğiniz zamanlarda hayatınızın diğer alanlarında da sorun yaşamaya başlamak; iş, ev, trafik, arkadaşlık vs.
- Devamlı bir sabır edememe hali
- Küçük tartışmaları bile kavgaya dönüştürmeye başlamak
- Devamlı bir huzursuzluk ve tahammülsüzlük hali
- Öfkeleneceğinizi düşündüğünüz yer ve durumlarla hiç temas etmemek, geri çekilmek
- İnsanlara veya nesnelere yönelik şiddet eğilimi göstermek
- Pozitif hiçbir etkeni fark etmeyip negatiflere odaklanmak
- Davranışların şiddetlenmesi ve keskinleşmesi; hızlı araba kullanmak, sporda, sekste agresif olmaya başlamak vs.
Öfke Kontrolü
Öfkelendiğiniz anların yoğunlaşmaya başladığını, şiddetinin ve etkisinin arttığını hissediyorsanız onunla ilgilenme zamanınız gelmiş demektir. Müdahale etmeyip kendiliğinden geçecek bir durummuş gibi davranmak her şeyi daha da zorlaştırabilir. Sonrasında “keşke yapmasaydım” diyebileceğiniz durumların artmaması ve pişmanlık duygusunun sizi esir almaması için zamanında müdahale önemlidir. Şiddetle yolu hiç kesişmeyen birinin bile bu duygunun sık ve yoğun şekilde yaşanmasıyla bu mümkündür.
Öfke Kontrolü Uygulamaları
- Gevşeme – Rahatlama Egzersizleri
Doğru nefes alıp verme gevşeme egzersizlerinin temel taşıdır. Burundan alınan derin bir nefes, sakince ağızdan verilmelidir. Bu sırada zihninizden olumlu ifadeler geçirip kendinizi rahatlatmaya yardımcı olabilirsiniz; “Rahatlıyorsun, gevşiyorsun, sakinsin, her şey yoluna giriyor” gibi…
- Spor
Spor içeride hapsolmuş enerjiyi açığa çıkarmanın en sağlıklı yollarından biridir. Öfkesi yoğun bir kişi yalnızca agresif sporlarla değil her spor dalıyla ilgilenebilir. Vücudunuz rahatlayacak, daha sakin hissedeceksiniz.
- İfade Biçimleri
Öfkelendiğinizde zihninizden geçenleri yakalamaya çalışın. Genellikle rasyonellikten bağımsız, dürtüsel düşünceler olduğunu göreceksiniz. Bu düşüncelerin ifade edilişleri de tıpkı kendileri gibi ani ve sert oluyorlar. Bunları “hep – hiç” algısından çıkarıp yumuşatmaya, köşeli ifadeleri azaltmaya çalışmak hem çözümlerini çoklaştıracak hem de size çözüm bulmada yardımcı olabilecek kişi sayısını artıracaktır.
- Çözüm Odağı
Odağımız ne ise ona göre şekilleniyoruz. Sinirlendiğimizde problem çözme kapasitemiz azalıyor; mantıklı düşünmekten uzaklaşıyoruz. Odak noktası olarak sorunun çözümsüzlüğünü düşünmek yerine, sorunu nasıl ele alacağınızı düşünmek hem olay takibini kolaylaştırır hem de sizi öfkenizden uzaklaştırarak çözüme yaklaştırır.
Uzman Klinik Psikolog Sena Soysal
İstanbul Ataşehir Psikolog
