Bugün şemalar üzerine düşüneceğiz birlikte. Şema dediğimiz şey nedir? Partner seçimi ve kişiler arasındaki kimya şemalarla nasıl ilişkili? İlişkilerle ilgili şemalar neler? Tüm bu konuları sırasıyla detaylandıralım…
Şema Nedir?
Şema yaşadıklarımızı anlamlandırma ve değerlendirmede kullandığımız zihinsel yapılara verilen addır. Doğuştan getirdiklerimizle birlikte doğum sonrası yaşantılarımızla şekillenmeye başlayarak yaşamamız boyunca bizimle birlikte olurlar. Hem kendimize hem de çevremizdekilere yönelik şemalarımız vardır. Zihnimizde oluşan şemalarımız genel düşünce, duygu ve davranışlarımızın prensipleri olarak düşünülebilirler. Yaşamımızdaki tüm ilişkileri bu şemalar üzerinden kurar ve geliştiririz.
Şema Kimyası- Parnterlerimizi Neye Göre Seçiyoruz?
Şemanın ne olduğunu açıkladık. Partner seçimi yaparken sıkça duyduğumuz “kimya” kavramına geliyoruz şimdi. “Kimyamız tutmadı, aramızdaki elektrik uymadı.” gibi sözler çok sık kullanılıyor ilişkilerde.
Şema kimyası; kişinin kendi şemalarını tetikleyen insanlarla ilişkilendiğinde ortaya çıkan, kişide heyecan uyandıran durumdur. Şema kimyasının varlığı kişinin kendisi için en doğru ve sağlıklı seçimi yaptığı anlamına gelmez. Çoğu zaman arada yüksek bir kimya tetikleniyorsa partner seçiminin bir bela ile sonuçlanacağını söylemek yanlış olamayacaktır.
İlişkilerle İlgili Şemalar Neler?
- Kusurluluk / Utanç
Kişi sebebini bulamadığı bir biçimde kendini kusurlu, kötü, istenmeyen, eksik, yetersiz sevilmez hisseder. Eleştiri, suçlanmaya aşırı duyarlılık gösterme durumu söz konusudur. Etrafta birileri varken aşırı utangaçlık, ve güvensizlik hisleri bu kişileri bırakmaz.
- Duygusal Yoksunluk
Başka biri tarafından asla sevilememe ve özel olamamaya dair inançtır. Duygusal ihtiyaçların yeterince karşılanamayacağı düşüncesi kişide büyük bir yoksunluk duygusu yaratır.
- Şüphe / Kötüye Kullanılma
Diğerlerinin sürekli inciteceği ve kötüye kullanacağı hissi. Kişi korunmak için şüphenin arkasına saklanır ve böylece her türlü kötülüğe karşı önlem almış olur. Bu kişiler kimseye çok güvenmek istemediğinden uzun ilişki kurması da çok mümkün olmayacaktır.
- Boyun Eğme / Geri Çekilme
Kişi zorunluluk hissiyle son sözü söylemeyi, kontrolü diğerlerine bırakır. Bunun sebebi kişinin ilişkide olduğu kişiye ter düşmek istemiyor oluşudur. Öfke, mesafe, terk edilme durumları bu kişiler için kabustur.
Tüm bu şemalar şema kimyasını tetikleyerek kişilerin ilişki için birbirini seçmesine yol açabilir. Şemalara rağmen başlayan bir ilişkiyi sürdürmek mümkündür. Ancak partnerlerin bu ilişkide yıpranma ihtimallerinin yüksek olduğu gerçeğiyle yüzleşmeleri gerekmektedir.